Gald­ur­inn eign, leið­indin kvöl og postul­inn Páll

06.2.2017 ~ 3 mín

Poem­hun­ter heitir vefur­inn sem svarar mér þegar ég gúgla W. H. Auden “the novel­ist” – og kennir mér að The Novel­ist er ljóð sem lýkur svona:

For, to achieve his lightest wish, he must
Become the whole of boredom, subj­ect to
Vulgar complaints like love, among the Just


Be just, among the Filthy filthy too,
And in his own weak person, if he can,
Must suffer dully all the wrongs of Man.


Vefur­inn býður mér líka að heyra tölvurödd flytja ljóðið … sem er jafn ágætt og afleitt og vefur­inn sjálfur. En hvað um það: suffer dully. Að láta sér leið­ast gegnum kval­irnar, ganga gegnum tilkomu­litlar þján­ingar – ég er ekki nógu góður þýðandi til að snara þessu sisona yfir á íslensku. Hvernig sufferar maður dully?

Það er Kenza­buro Oe sem vitn­aði í þessa línu og fékk mig til að leita hana uppi. Hann segir tónlist sonar síns hafa fært sér trú á heilandi getu listar. „While I cannot prove this belief, I do rely on it, ‘weak person’ though I am, to ‘suffer dully all the wrongs of Man’ accumula­ted throug­hout the twentieth cent­ury’s monstrous develop­ments in technology“. Þetta er í inngangi að bók um Hiros­hima – sem aftur veitir orða­lag­inu „suffer dully“ allt annan skugga en þann sem fylgdi því kannski þegar ljóðið var samið, fyrir seinna stríð. Hvað sem þú kvelst er það áreið­an­lega ekki jafn leið­in­legt og kval­irnar í Hiroshima …

To suffer er ekki bara að kvelj­ast, heldur undir­gang­ast eitt­hvað – á eitt­hvað skylt við þolraun frekar en sárs­auka einan sér. Úr þýðingu seinna Korintu­bréfs Páls postula kemur orða­lagið „suffer fools gladly“: „For ye suffer fools gladly, seeing ye your­sel­ves are wise“. Í síðustu þýðingu Biblí­unnar á íslensku hljómar setn­ingin svo: „Því að fúslega umberið þið hina fávísu svo vitur sem þið eruð“. To suffer er þannig líka að umbera.

Að umbera grámyglu sinna þján­inga … það væri alltof hástemmt, allt of mikið skrúð. Auden stefndi að einhverju öðru. Sama á kannski við um bibl­íu­þýð­ing­una: to suffer fools er kannski frekar að umbera bjána en „hina fávísu“. Eða er ekki vitleys­ingum gert svolítið hátt undir höfði með því að hleypa þeim upp á lausan greini? Fúslega umberum við fávita, glað­lega umberum við glópa, idíótin ylja.

Hvað um það – þetta er bara til að tefja við, ég á að vera að vinna. Ég vildi bara deila því hérna, þá að minnsta kosti með sjálfum mér, eina núver­andi lesanda þessa bloggs að ég best veit, að í dag fann ég hjól og festi mér það. Það kostaði andvirði 44 hamborg­ara. Ég fram­kvæmdi, í slag­togi við annan mann, þennan galdur sem gerir hluti að eign, við gerðum hjólið, sem var hans eign þar til í dag, að minni eign.

Hjól eru reyndar ekki jafn háð þessum galdri og margir aðrir hlutir. Eign­ar­hald á hjólum virð­ist ekki síður felast í lásnum sem er á því: ef þú ert með lykil­inn að lásnum áttu hjólið. Ef það stendur einhvers staðar ólæst á sá fund sem finnur. Löggan, þess vegna. Að löggan heldur ekki árlegt uppboð á stolnum sjón­vörpum kemur upp um að meira að segja ríkis­valdið lítur svo á að um reið­hjól gildi önnur lögmál.

Við fram­kvæmdum engu að síður gald­ur­inn og ég setti lás á hjólið, er með lykil­inn í vasanum, og er þar með eigandi hjóls í öllum helsta skiln­ingi. Þeirri leit er þá lokið og ég þarf að finna eitt­hvað annað til að fóðra frest­un­ar­áráttu mína. Og aðra flónsku.