Lærdómar daganna

13.2.2017 ~ 3 mín
  1. Sean Spencer eftir­herman í SNL er mjög fyndin. Sean Spencer sjálfur er samt fyndnari.
  2. Það er fullt af mönnum þarna úti – ég held þeir séu ungir menn en þetta er á inter­net­inu og þeir sýna oft ekki andlitin sín, svo maður veit ekki – sem þola ekki að þurfa að vera kurt­eisir. Ég er ekki viss hvort þjóð­ern­is­hyggja á 20. öld birt­ist með sama móti, en miðað við það sem ég sé af tján­ingu alt-right strákanna í Banda­ríkj­unum, þá snýst öll óbeit þeirra um þetta: að einhver vilji að þeir sýni kurt­eisi. Kurt­eisi, í merk­ing­unni að koma vel fram, líka við þá sem annars munu ekki berja þig. Þeim finnst það óþol­andi, og vilja aðeins koma vel fram við þá sem þeir eru hræddir við, en láta aðra óttast sig. Þeir vilja mála­miðlana­lausa hírarkíu og þeir vilja að hún nái sem lengst niður.
  3. Í núver­andi mynd eru þetta ekki átök um kapí­tal­ismann heldur klofn­ingur í kapí­tal­ism­anum: klofn­ingur milli þeirra sem blæt­is­dýrka ójöfnuð sem slíkan, vilja ýkja hann og magna, bæði milli einstak­linga, stétta, kynja, þjóða og annarra hópa, fyrst og fremst eftir því hver gæti barið hvern í klessu; og hinna sem vilja milda ójöfnuð að því marki sem þarf til að daglegt rekstr­ar­um­hverfi fyrir­tækja hald­ist nokkuð stöð­ugt, þ.e. koma í veg fyrir uppreisnir, óeirðir og borg­ara­styrj­aldir, ásamt því að hámarka nýtingu vinnu­afls, hvaðan sem það kemur, af hvaða kyni sem það er o.s.frv. Þeir fyrri eru víðast kall­aðir öfga-hægri­menn, þeir síðari frjálslyndir.
  4. Öfga-hægrið býr að skýrri, einfaldri og almennri rökvísi. Það sem virð­ist mótsagna­kennt – til dæmis að þjóð­ern­is­sinnar í Banda­ríkj­unum, Bretlandi, Frakklandi, Belgíu, Þýskalandi og jafn­vel víðar taki höndum saman í einhvers konar breið­fylk­ingu þjóð­ern­is­sinna – „þjóð­ern­is­sinnar allra landa samein­ist!“ – er það ekki, því þeir eiga það allir sameig­in­legt að vilja segja skilið við kurt­eis­is­reglur samtím­ans. Kurt­eisin er höfuð­and­stæð­ingur þeirra. Þeir halda að kurt­eisi sé uppfinn­ing marx­ista, komm­ún­ískt klækjabragð.
  5. Kurt­eisi er áreið­an­lega ekki hárrétt orð en ágæt stytt­ing og einföldun, held ég. Maður ætti ekki að rugla kurt­eisi við mannasiði – mannasiðir eru að borða ekki með fullan munn­inn. Öfga-hægrið er hrifið af mannasiðum og vill endur­heimta horfna mannasiði, því væri ekki á móti skapi að undir­sátar þéri yfir­boð­ara – fullt af mannasiðum samræm­ast vilj­anum til mismun­unar. Kurt­eisi er annað. Að leggja sig fram um að valda öðrum ekki óþörfum óþæg­indum, hvað þá óþörfu tjóni. Og, ekki síst, að bjóða með sér. Tillits­semi er kannski nákvæm­ara. Við búum við mjög takmark­aðan sósí­al­isma en vest­ræn samfé­lög hafa stofn­sett, í sumum tilfellum lögbundið, ákveðna tillits­semi og ákveðnar kröfur um tillitssemi.
  6. Þetta eru idjót. Trump – ekki hann einn, persónan sem ber þetta nafn, heldur hann og vélin sem hann er hluti af – býr yfir einhverri póli­tískri getu, einhverju sem getur kall­ast greind í þeim þrönga skiln­ingi að auka mögu­leika einstak­lings eða hóps á að lifa af. En það er bara greind í dýrs­legum skiln­ingi – ekki einu sinni það, því meðal dýra birt­ist hún aldrei sem þessi herp­ingur – mann­leg greind er aftur á móti eitt­hvað miklu glys­gjarn­ara og gleðiríkara.
  7. Samt er hlátur ekki nóg.

Maður­inn sem leik­stýrði nýju brom­ance mynd­inni um Marx og Engels gerði líka nýlega heim­ilda­mynd um James Baldwin. Ég hef verið forvit­inn um báðar myndir, og viðtökur við þeim báðum gefa til kynna að það sé rík ástæða til – en hvaða gleði­gjafi er þetta?

Í dag var sunnu­dagur. Dagur­inn nýtt­ist feyki­vel til hvíldar og kvöldið vel til starfa – eftir sykur- og koffíninntöku.