Seng á dönsku er það sem Íslendingar kalla rúm, þetta sem maður sefur í. Sæng á íslensku er aftur á móti ábreiðan á rúminu. Room, ruim, Raum, þýðir á öllum öðrum germönskum málum rými, annars vegar, og herbergi hins vegar.
Í rannsóknum á torfbæjum og baðstofum hefur Hildigunnur Sverrisdóttir arkitekt meðal annars beint athygli að því hvernig mörk einrýmis manna og samlífis við aðra lágu við rúmstokkinn. Rúmin lágu hólfuð að upp við útveggi – ef þú sast á stokknum og snerir fram, eins og fólk gerði víst á kvöldin, gastu hallað þér fram til að vera með hinum, en aftur til að vera einn, eða svo einn sem bauðst.
Er það þannig sem merking orðanna rúm og sæng skolaðist til milli tungumála: að Íslendingar hafi lært merkingu orðsins room sem afmarkað einkarými – sem í baðstofumenningunni var ekki heilt herbergi heldur aðeins rúmið?
Einhverjir vita þetta.
Grundvallaratriði dagsins: Comte de Lautréamont – !
Aukaatriði dagsins: Hannah Arendt skrifaði bók sem heitir On Violence, um uppreisnarhreyfingar stúdenta. Hún kom út árið 1970. Þar eru nokkrar góðar setningar, en líka aðrar afleitar.
Hvað gerðist utanlestrar? Ég fór á hjólinu mínu út í búð. Það er mjög gaman að versla í matinn ef maður á reiðhjól og innkaupin rúmast í bakpoka. Of margar vinnustundir fóru í umbrot bókar, sem er ekki leiðinlegt út af fyrir sig, en þarf að ljúka ef ég ætla að klára eigið handrit í tæka tíð fyrir útgefendur. Og þarf að ljúka óháð því til að ég geti haldið áfram að lifa – ég upplifi mikla óþreyju við launavinnu, þá leggst merking þess að tíminn líði á mig með miklu meiri þunga en ef ég til dæmis sit og geri ekkert, sem virðist miklu nær því að lifa lífinu og skapa því merkingu.
Þrjár vinnustundir í eiginleg skrif. Ég held ég sé að skrifa bók sem ég hefði átt að setja saman fyrir fimmtán árum síðan. Góðir hlutir gerast hægt, sagði afi minn. Ef fylgnin er hlutfallsleg verður þetta fáránlega góð bók.
Aftur um aukaatriði dagsins: Hannah Arendt, í þessari bók, þar eru paragröf þar sem hún birtist við fyrstu sýn sem bullandi rasisti. Þar sem ég hef ekki séð um það fjallað neins staðar sit ég á mér með þetta, mæti því feimnislega – kannski er ég að misskilja. Sjónarhóll hennar á hreyfingarnar virðist á margan hátt íhaldssamur, að minnsta kosti fyrstu 20–30 blaðsíðurnar eða svo, en áhugaverður fyrir því. Og ekki alveg einhlítt hvernig maður notar þetta orð, íhald.
Snúið: að mæta höfundi sem maður veit eitthvað um, eða heldur að maður viti eitthvað um, eins og maður viti ekkert um hann, til að sjá áreiðanlega textann. Ótal orð geta annars farið fram hjá manni.
Gaman: að mæta höfundi sem maður veit ekkert um og taka loftköst af hrifningu.
Höfuðatriði klukkan fimm: fara í rúmið.