Utan víða­vangs

09.2.2017 ~ 2 mín

Seng á dönsku er það sem Íslend­ingar kalla rúm, þetta sem maður sefur í. Sæng á íslensku er aftur á móti ábreiðan á rúminu. Room, ruim, Raum, þýðir á öllum öðrum germönskum málum rými, annars vegar, og herbergi hins vegar.

Í rann­sóknum á torf­bæjum og baðstofum hefur Hildigunnur Sverr­is­dóttir arki­tekt meðal annars beint athygli að því hvernig mörk einrýmis manna og samlífis við aðra lágu við rúmstokk­inn. Rúmin lágu hólfuð að upp við útveggi – ef þú sast á stokknum og snerir fram, eins og fólk gerði víst á kvöldin, gastu hallað þér fram til að vera með hinum, en aftur til að vera einn, eða svo einn sem bauðst.

Er það þannig sem merk­ing orðanna rúm og sæng skol­að­ist til milli tungu­mála: að Íslend­ingar hafi lært merk­ingu orðs­ins room sem afmarkað einka­rými – sem í baðstofu­menn­ing­unni var ekki heilt herbergi heldur aðeins rúmið?

Einhverjir vita þetta.

Grund­vall­ar­at­riði dags­ins: Comte de Lautréamont – !

Auka­at­riði dags­ins: Hannah Arendt skrif­aði bók sem heitir On Violence, um uppreisn­ar­hreyf­ingar stúd­enta. Hún kom út árið 1970. Þar eru nokkrar góðar setn­ingar, en líka aðrar afleitar.

Hvað gerð­ist utan­lestrar? Ég fór á hjól­inu mínu út í búð. Það er mjög gaman að versla í matinn ef maður á reið­hjól og innkaupin rúmast í bakpoka. Of margar vinnu­stundir fóru í umbrot bókar, sem er ekki leið­in­legt út af fyrir sig, en þarf að ljúka ef ég ætla að klára eigið hand­rit í tæka tíð fyrir útgef­endur. Og þarf að ljúka óháð því til að ég geti haldið áfram að lifa – ég upplifi mikla óþreyju við launa­vinnu, þá leggst merk­ing þess að tíminn líði á mig með miklu meiri þunga en ef ég til dæmis sit og geri ekkert, sem virð­ist miklu nær því að lifa lífinu og skapa því merkingu.

Þrjár vinnu­stundir í eigin­leg skrif. Ég held ég sé að skrifa bók sem ég hefði átt að setja saman fyrir fimmtán árum síðan. Góðir hlutir gerast hægt, sagði afi minn. Ef fylgnin er hlut­falls­leg verður þetta fárán­lega góð bók.

Aftur um auka­at­riði dags­ins: Hannah Arendt, í þess­ari bók, þar eru para­gröf þar sem hún birt­ist við fyrstu sýn sem bullandi rasisti. Þar sem ég hef ekki séð um það fjallað neins staðar sit ég á mér með þetta, mæti því feimn­is­lega – kannski er ég að misskilja. Sjón­ar­hóll hennar á hreyf­ing­arnar virð­ist á margan hátt íhalds­samur, að minnsta kosti fyrstu 20–30 blað­síð­urnar eða svo, en áhuga­verður fyrir því. Og ekki alveg einhlítt hvernig maður notar þetta orð, íhald.

Snúið: að mæta höfundi sem maður veit eitt­hvað um, eða heldur að maður viti eitt­hvað um, eins og maður viti ekkert um hann, til að sjá áreið­an­lega text­ann. Ótal orð geta annars farið fram hjá manni.

Gaman: að mæta höfundi sem maður veit ekkert um og taka loft­köst af hrifningu.

Höfuð­at­riði klukkan fimm: fara í rúmið.