Ég hitti vin minn í dag, við settumst fyrst á kaffihús, síðan knæpu, alþýska, og hann hafði á orði að hipsterar myndu kalla hana honest. Hlutir þurfa að vera honest til að fólk hafi svigrúm til sinnar eigin kaldhæðni. Það sem bar helst til tíðinda í samtalinu var — og nú er ég að stela sögu sem hann vill kannski heldur segja sjálfur, ég veit það ekki, ég hef bara frá svo fáu að segja að ég vona að hann fyrirgefi mér það — sú upplifun hans, frammi fyrir gestkomandi Íslendingum, að hann skildi ekki lengur nýjasta slangrið úr Reykjavík og kæmi jafnvel, ef annar hvor okkar er ekki að ýkja, Reykjavíkurbúunum, gestunum, fyrir sjónir, eða öllu heldur fyrir heyrnir, sem svolítill fornaldarmaður. Ég kannaðist við svipaða reynslu en hef ekki fært hana í orð að fyrra bragði — ég sagði honum frá því á móti að eftir alla þessa fjarveru væri ég ekki lengur með skýra tilfinningu fyrir tilteknum blæbrigðum og smáatriðum í málfari fólks og skrifaði þess vegna, nú þegar ég set saman bók með persónum í, og persónurnar tala, það sem ég upplifi að minnsta kosti sjálfur sem almennan, jafnvel háskalega flatan stíl — það meiki meira sens en að styðjast við fimm eða tíu ára gamalt götumál. Ef við verðum hérna mikið lengur förum við líklega að hljóma eins og Vestur-Íslendingar, tölum gullaldarmál síðustu aldamóta, á meðan tungan heima breytist, auðvitað, eins og tungumál gera.
Gullaldamótin.
Ekki það að ég tali svona mikla eða góða útlensku — ég lifi bara á netinu.
Þegar Julian Assange settist að í ekvadoríska sendiráðinu hvarflaði að mér að kannski væri hann ekki með öllu ósáttur með að flytja þar með, svo að segja, inn í internetið. Í einangruninni er hann svo gott sem aðeins til sem netvera. Það er ekki eins fyrir okkur komið, ég er umkringdur góðu fólki og frjáls ferða minna, en aðild að samfélagi, í víðari skilningi, á ég eiginlega bara netleiðis. Hvað gildir það um mörg okkar í dag (og hversu mörg okkar eru fegnari því en þætti kvöldverðarboðlegt að kannast við)?
Fyrir nokkrum dögum síðan hitti ég annan vin, frá Reykjavík, það var á Skype og hann sagði mér að á höfuðborgarsvæðinu búi sífellt færri af vinum hans og kunningjum — leigumarkaðurinn sé jafnvel að mettast í Hveragerði og Keflavík, þaðan kommjúti fólk í og úr vinnu — það styttist í að leiguverð rjúki upp á Akranesi eftir því sem heimamenn seilast lengra burt frá miðborg ferðaiðnaðarins, í leit að heimili. Nú gæti ég verið að rugla saman samtölum — kannski voru það kunningjar mínir frá Reykjavík, ferðalangar sem ég hitti um svipað leyti, alls ekki á Skype heldur í eigin persónu, yfir vínglasi og bjór, sem sögðu mér þetta … en þau eru öll jafn áreiðanlegir heimildamenn, og ég ímynda mér borg sem enginn býr í en allir líta samt á sem aðsetur sitt, borg sem fullkomlega abstrakt fyrirbæri, reglandi hugtak sem birtist í því í hvaða samræðum fólk tekur þátt.
Það er ekki langsótt að hugsa sér landið allt sem slíka einingu: þegar ég starfaði fyrir Reykjavík Grapevine, í lausamennsku, og skrifaði fréttir daglega, dvaldi ég sjálfur í Berlín, annar blaðamaður í Víetnam og ritstjórinn í Bandaríkjunum. Ég held að eini fastráðni blaðamaðurinn sem dvaldi í Reykjavík hafi þá verið Paul Fontaine. Engin ferli ganga alla leið, engin lógík tekur yfir heiminn í sinni hreinustu mynd, en það má samt ímynda sér endastöð þessa ferlis, þegar enginn Íslendingur býr á Íslandi, heldur dvelja á hinu og þessu Kanarí, víkja alfarið fyrir ferðafólki og segja því fréttir af Alþingi — sem má auðvitað hæglega flytja til Kanarí líka.
Þar sem þetta gerist allt á forsendum markaðarins er þetta, samkvæmt skilgreiningu, bestun: við búum, samkvæmt skilgreiningu, þar sem við búum því það er hagkvæmasti kostur í sjónmáli. Við bestum okkur burt.
Bestunin barst líka í tal milli vinar míns og mín í dag, þegar hann sagði mér hvernig þeir heimamenn sem enn fyrirfinnast í Reykjavík börmuðu sér yfir tónlistarstöðum og öðrum samkomurýmum sem eru bestuð burt hvert á fætur öðru, látin víkja fyrir hótelum og því öllu — annar hvor okkar lagði AirBnB í púkkið, hvað það væri magnað að fólk bestaði jafnvel burt heimilin sín, í það minnsta aukaherbergið, aldagömul gestrisni hefði vikið, á örskotsstundu, fyrir kapítaliseringu á öllum aukaherbergjum heimsins, eða hver hefur nú efni á að segja: já, ertu að koma til landsins, ég er með sófa, herbergi, þú getur fengið íbúðina mína? Sófinn þinn var veðsettur á meðan þú svafst.