Ef heiðarleiki annála fælist í samsvörun milli þess tíma sem athafnir taka og fjölda orðanna sem varið er til að lýsa þeim, ef sannur annáll væri sá sem ver sem næst því jafn mörgum orðum á hvert korter sólarhringsins, eða í það minnsta hvert vökukorter, þá myndi ég hér fyrst og fremst segja frá samneyti mínu við skjái.
Þegar ég sagði ekkert markvert hafa gerst daga 382 og 381 þýðir það ekki bara að ég varði miklum tíma við skjái, því það geri ég hvort eð er, heldur varði honum í neyslu efnis sem mun ekki verða mér minnisstætt, sem ég hef jafnvel þegar gleymt. Ég er búinn með Rick og Morty. Ég er búinn með Bojack Horseman. Ég er búinn með Better Call Saul, Mad Men, og Fargo. Ég er búinn með ógrynni brandara frá Steven Colbert, búinn með þættina hans Louis CK og alla brandarana hans í öllum spjallþáttunum. Ég er búinn með milljón statusa og hundrað þúsund tíst. Ég á líklega nokkuð inni af kattavídeóum en ég er löngu búinn með kettlinginn í hákarlabúningnum á ryksuguróbótinum og veit síðan þá ekki hvað önnur kattavídeó geta gefið mér. Ég er búinn með þrjú gmail pósthólf — ég meina þau eru full, ég hef þurft að skipta, er á fjórða.
Gærdagurinn var frábrugðinn því ég fór í bíó, þar sem ég sá, á stórum skjá, kvikmynd sem verður mér líklega minnisstæð um hríð. Og dagurinn í dag varð líka frábrugðinn, því ég hjólaði um níu kílómetra leið, segja mér skjáirnir, og sömu vegalengd til baka, til að hlusta á mann tala um kvikmyndir sem hann hefur gert, sem ég hef sumar séð, og sem hafa þá orðið mér minnisstæðar.
Minnisstætt er ekki nákvæmt orð hérna — ég á ekki við að ég geti endilega endursagt eitt einasta atriði úr verkunum, heldur að þau skilja eftir skófar í mér, breyta einhverju í mér þannig að ég sé sumt á annan veg fyrir þær en eftir þær, eða skil öðrum skilningi eða langar annað en mig langaði áður. Aldrei svo stórkostlega að ég verði annar maður og óþekkjanlegur, alltaf lymskulega, en áþreifanlega og öðruvísi en ég hefði kannski búist við á meðan ég horfði eða beint í kjölfarið.
Ég á samskipti gegnum skjá, ég skrifa á skjá, ég les greinar og bækur af skjá, ég horfi á kvikmyndir, myndbönd og sjónvarpsþætti á skjá, ég les fréttir á skjá, ég óska bróður mínum til hamingju með afmælið gegnum skjá, sinni bankaviðskiptum þegar þeim er fyrir að fara, ég tefli á skjá, ræði við embættismenn og stofnanir gegnum skjá, gái á skjá hversu margir hafa lesið, á sínum skjá, það sem ég skrifa á minn skjá. Ég hunsa og fresta og bíð við skjá. Ég borða fyrir framan skjá og tek skjá með mér bæði á klósettið og í bað, ef ég læt renna í það. Skjáunum fer fram og fyrr en varir mun ég eiga skjá sem þolir sturtu.
Að þessu leyti geta sögurnar sem við meðtökum, hvort sem er í kvikmyndum eða bókum, ekki endurspeglað veruleikann, í það minnsta ekki af eindrægni annála: við myndum aldrei setjast niður til að horfa á fólk horfa á skjái í áttatíu mínútur af hverjum níutíu (til að horfa á fólk horfa á skjái til að horfa á fólk til að horfa á skjái og svo koll af kolli allt til enda veraldar). — 1
Dísa er í öðru landi og á meðan heyrumst við, auðvitað, gegnum skjá.
Tao Lin heitir bandarískur höfundur sem fæst mikið við skjái. Hann er nokkrum árum yngri en ég, en nógu gamall til að muna þegar æskuheimili hans nettengdist í fyrsta sinn. Í grein sem birtist árið 2013, þegar hann er þrítugur, segir hann frá því hvernig foreldrum hans hafi virst hann sitja við tölvuna og gera ekki neitt, á meðan hann var í raun í óða önn að flytja inn á netið:
Nú sé ég Internetið stundum fyrir mér sem fljúgandi furðuhlut sem birtist eitt eftirmiðdegi í garðinum okkar — kannski til að ferja mannkyn eitthvert annað. Foreldrar mínir sáu hann fyrst, en veittu honum enga sérstaka athygli. Þau tóku ekki umsvifalaust að flytja líf sín, eins og af eðlisávísun, um borð í FFH-inn, eins og við félagar mínir virðumst hafa gert.
Þetta er nokkrum árum eftir að mamma varaði mig við að ég yrði að verja minni tíma við sjónvarpstengdu en enn netlausu Sinclair Spectrum tölvuna mína, því annars hætti ég á að fá ferköntuð augu.
Ég er ekki einn á ferð, Tao Lin var ekki einn á ferð, þetta er ástand, jafnvel söguskeið, tíminn þegar augu okkar allra beinast umfram allt að skjáum. Bráðum munum við hefja þrotlausar samræður við alvitra, talandi (en blómlausa) blómavasa, og þá kannski beina augunum annað, en það er ekki víst að þar verði neitt að sjá nema skjái heldur — hversu lengi sem þetta varir, er ekki sjálfgefið að utanskjás fer allt til fjandans á meðan? Er ekki orðið ljóst, í það minnsta, að mamma sagði dagsatt, og við sitjum að sinni öll uppi með ferköntuð augu?
↑1 | Jú, við myndum kannski gera það einu sinni, ef til vill er ein kvikmynd ógerð, um fólk við skjái. Og reyndar (lesist sem neðanmálsgrein við neðanmálsgrein:) hefur hún kannski þegar verið gerð: ein kvikmynd fór um hátíðir fyrir nokkrum árum, sem gerist öll innan samskiptaforrita, í gegnum Skype-samtöl og slíkt, en ég treysti ykkur til að gúgla hana jafn vel og mér. |
---|