Epíska deildin

18.3.2022 ~ 2 mín

Hvað var það, vorið 2020 sem tenórar stigu út á svalir til að syngja heil­brigð­is­starfs­fólki lof fyrir þraut­seigju og fórn­fýsi? Og pest­inni lauk, farald­ur­inn var kæfður niður í núll smit, þríeykið fékk fálka­orð­una – heim­ilda­myndin var gerð og bókin kom út – erfitt vor að baki, Guði sé lof að það gekk svona líka vonum framar allt saman.

Vinur minn hafði orð á því þá að líklega hefði fram­vindan sömu form­gerð og hryll­ings­mynd, að einmitt þegar hetjan virð­ist hafa kvatt skrímslið í kútinn, þá hlýtur það að snúa aftur. Sem það nátt­úru­lega gerði. Og við gripum til aðgerða og héldum okkur heima og þó að það sé ekki hægt að veita sama fólk­inu fálka­orð­una tvisvar og tenór­arnir hafi ekki viljað endur­taka prógrammið, þá var þetta enn eins og saga. Upphaf, miðja og endir er snyrti­leg­ast. En upphaf, miðja, falskur endir, ný miðja, annar endir, það er auðvitað líka vel þekkt form. Og mátti í þetta sinn pakka inn með sjón­varps­við­tölum, alþjóð­lega, um mikil­vægi þess að taka mark á vísind­unum, litla eyjan sem gat, litla eyjan sem kunni – sögulok.

Nema, auðvitað ekki. Upp aftur. Að baki lágu ákvarð­anir – að opna landa­mærin eins mikið og fljótt og hægt var og það allt – en ég ætla að hunsa ástæð­urnar að baki og horfa bara á fram­vind­una – ef ég man þetta rétt var það eftir þriðju bylgju sem bólu­efnin bárust. Og boðuðu ný sögu­lok. Farald­ur­inn ekki kveð­inn í kútinn en orðinn veiga­lít­ill, öll bólu­sett, fulln­að­ar­sigur – voru þessi sögu­lok ekki tilkynnt í Hörp­unni? Ráðherrar saman þar í himna­sala­birt­unni, stóru gleðitíðindin?

Sem fór eins og fór. Delta verra. Þetta var ekki búið. Omicron – er það þá búið? Nýr ráðherra tók við völdum og sagði já, þá er þetta búið, nú erum við hætt, nú deyja þau sem deyja – ef hann væri ögn skraf­hreifari hefði hann getað sagt eitt­hvað á við að uppgjöf sé sætasti sigur­inn, það voru hin nýju sögu­lok: með því að gefast upp og láta veiruna vaða yfir okkur komumst við loks í gegnum þetta, smá kúfur, svo verður það búið.

Við erum auðvitað löngu komin fram úr öllum snyrti­legum frásagn­ar­formum. Engin saga er svona í laginu. Og það virð­ist standa frétta­flutn­ingi um efnið fyrir þrifum. Ég veit að fleira kemur til, alls kyns hags­munir, alls kyns ómeð­vit­aðar forsendur, þrýst­ingur, þreyta, leti – en ég held að frásagn­ar­formin spili líka inn í. Að eftir að boða endi þess­arar sögu í fjórða eða fimmta sinn, þá bein­línis trúi sumir blaða­menn, sumir frétta­menn, jafn­vel sumir ráða­menn, ekki sínum eigin augum og hunsi gögnin fyrir framan sig. Nei, þessi saga er búin, svo búin, svo löngu búin, og ef hún skilur það ekki sjálf er ekki við okkur að sakast.

Auðvitað eru til sögur sem eru svona í laginu. Við höfum bara ekki mikið verið að fást við þær framan af þess­ari öld. Frétta­stofur gætu þurft að búa sig undir epísk viðfangs­efni. Af epískri lengd, epískri stærð­ar­gráðu. Og epískum leiðindum.