20 ára bloggafmæli

04.10.2024 ~ 4 mín

Ég opnaði fyrst vef árið 1997, ef ég man rétt, til birt­ingar á eigin efni og annarra. En það var ekki blogg, enska orðið „blog“ virð­ist fyrst hafa birst árið 1999.

Nýhil-bloggið var hugs­an­lega fyrsta bloggið sem ég átti aðild að, 2003. Tilfinn­ingin er að það hafi liðið heil eilífð frá þeim tíma og þar til Face­book varð fyrst á vegi mínum, 2007, tvö gjör­ólík tíma­bil, en þó eru það aðeins fjögur ár, blasir nú við mér. Fyrsta einka­bloggið mitt opnaði ég einhvern tíma þarna á milli, kannski 2005. Nei, 2004, sé ég núna, sumarið 2004. Ágúst 2004, nánar tiltekið. Sem þýðir að ég hef nýverið átt 20 ára bloggafmæli.

Þetta fyrsta var á blogspot.com, of ungæð­is­legt til að ég kæri mig um að gefa upp titil­inn á því nú, enda öll lykil­orð löngu gleymd og grafin og ómögu­legt að eyða vand­ræða­legum færslum héðan af, sem ég get mér til um að séu fleiri en ein og kannski fleiri en fimm­tíu. Líklega var það sumarið 2008 sem ég notaði WordPress í fyrsta sinn og færði mig á this.is-síðu, einhverjum árum síðar opnaði ég hauksmas.org, þar sem ég beið bara, ef satt skal segja, þolin­móður, frá 2016, held ég, þar til slóðin haukurmar.com losn­aði, einhvern tíma eftir 2020. Kannski væri betur við hæfi að nota .is-lén undir efni sem er hvort eð er allt á íslensku og kannski er það ekki lengur miklu dýrara, eins og það var, en þó fellur mér líka ágæt­lega að netið sé ekki allt svo þjóð- og staðbundið.

Bloggið þjónar sann­ar­lega ekki sama tilgangi í dag og það gerði þarna í upphafi. Ég á ekki við mitt blogg, þó sama megi segja um það, heldur bloggið yfir­leitt, sem fyrir­bæri. Það varð fyrst á vegi mínum sumarið 2001, þegar ég var sumar­starfs­maður hjá Morg­un­blað­inu og skrif­aði um það grein í viku­lega mann­líf­s­kálf­inn Daglegt líf. Ég held að það hafi verið í fyrsta sinn sem orðið blogg birt­ist í íslenskum prent­miðli – ég nenni ekki að gá að því núna, en ég hafði að minnsta kosti ekki séð það nefnt áður. Þá tók ég viðtöl við Sigga pönk, sem blogg­aði um anark­isma; við nýgift par sem blogg­aði um líf sitt fyrir vini og ættingja á meðan þau dvöldu við nám erlendis; og við Salvöru Giss­ur­ar­dóttur, held ég, sem mig minnir að hafi bloggað um skóla­mál. Kannski voru fleiri þarna, en þau töld­ust öll til fyrstu íslensku blogg­ar­anna. Til að gera grein fyrir fyrir­bær­inu hef ég áreið­an­lega líkt því við einhvers konar dagbók á netinu.

Námsparið sem vill halda sambandi við fjöl­skyldu sína myndi í dag nota samfé­lags­miðla. Anarkist­arnir virð­ast upp til hópa gera það líka, að því leyti sem anarkismi þrífst þá lengur á netinu. Blogg um skóla­mál – ef ég man rétt hvað Salvör var að gera og að ég hafi rætt við hana, sem væri auðvelt fyrir mig að athuga auðvitað en til hvers að leita heim­ilda sem eru öllum aðgengi­legar hvort eð er? – mögu­lega myndi maður enn nota blogg fyrir slíka umfjöllun í dag. Mögulega.

Á árunum frá 2004 til 2007, eða þar um bil, man ég að mér þótti bloggið mitt hægt og bítandi verða hluti af litlu vist­kerfi blogga sem áttu í einhvers konar samtali sín á milli. Samtali einhverfra, kannski, eða því sem heitir parallel play í þroska­fræðum, þegar börn læra að leika sér, ekki beint við önnur börn, heldur samsíða þeim. Einn að lita, annar í legó, eða kannski hvor í sínu legó og gjóa augunum hvor til annars við og við, fylgj­ast með. Mér finnst það nota­legt tegund af nærveru, ég held að parallel play sé hápunkt­ur­inn á einhverju.

Íðorða­safn lumaði á þýðing­unni Samhliða leikir og skil­greinir þá svona: leikir tveggja eða fleiri barna hlið við hlið, að nokkru leyti óháðir hver öðrum, en iðkaðir af meiri áhuga vegna samveru. Einmitt það. Meiri áhugi vegna samveru. 

(Íðorða­safn lumar ekki á neinni skárri þýðingu á blog en þess­ari sem festi rætur, blogg.)

Þetta vist­kerfi dagaði uppi eftir tilkomu samfé­lags­miðla. Eða dagaði uppi … jú, eitt­hvað svoleiðis. Og úr varð þá minni áhugi vegna fjarveru.

En fyrir vikið er nóg pláss hérna. Hreint og gott loft. Maður ætti að geta nýtt það, þó ekki væri nema til að dreifa aðeins úr sér. Dreifa úr hausnum á sér.

Og ef manni finnst það einskis virði eitt og sér, ef manni finnst orðum ekki ætlað að sprikla, eða það sé að minnsta kosti hjákát­leg árátta miðað við mark­s­ækn­ari notk­un­ar­mögu­leika þeirra, þá eru þess dæmi að blogg­færslum hafi mistek­ist að koma því til skila sem þeim var ætlað en ekki linnt látum fyrr en þær voru orðnar heilar bækur. Ef þér finnst tíma þínum illa varið við lestur færsl­unnar sem nú er að ljúka, á ég við, bíddu þá bara þar til þú lest alla bókina.